26 Haziran 2008 Perşembe

Cevizlidere İsmi Nereden Geliyor?

Köyümüzün eski isminin doğru kullanılışı tam olarak bilinmemekle beraber, köy halkı tarafından Çöbürges, Çöbürgens, Çöpürges, Çöpürgens, Çopurges veya Çopurgens şeklinde telaffuz edilmektedir. Tüm kullanışlarıyla bu ismin kökeni veya hangi dilden geldiği bilinmemektedir.

Cumhuriyetten sonra yerleşim yerlerine Türkçe isimler verilirken köyümüzün ismi Cevizlidere olarak belirlenmiştir. Köye Cevizlidere isminin verilmesinin en önemli sebebi, köyde yetişen ve çevrede meşhur olan cevizdir. Civar köylerin tamamında ceviz yetişmesine rağmen köyümüzün cevizi çok özeldir. Şöyle ki; kabuğu normalden daha ince, içi daha beyazdır; diğer türlere göre daha yoğun bir yağa, güzel bir tat ve nefis bir kokuya sahiptir.

Köyde; cevizin yanı sıra, elma, ayva, armut, ahlat, kayısı, çilek, erik, kiraz, vişne, üzüm, dut, iğde, alıç, kızılcık, kuşburnu meyveleri yetişmesine rağmen köye Cevizlidere isminin uygun görülmesinin başlıca sebebi, az önce de belirttiğimiz gibi köyün, kendine has özellikler taşıyan bu cevizidir.

Dere kısmına gelince (blogumuzun headerinde de görüldüğü gibi), ne yazık ki engebeli bir arazi üzerinde yer alan köyümüz, birbirine paralel uzanan iki yükseltinin arasında bulunan ve yaz kış kurumayan bir dere kenarında yerleşmiş olup isme eklenti olan dere kısmı buradan gelmektedir.
Cevizlidere Köyü’nün isminin hikâyesi budur.

22 Mayıs 2008 Perşembe

Cevizlidere Köyü Hakkında Bazı Bilgiler

Tarihi:

Cevizlidere köyünün tarihi hakkındaki bilgiler kesin olmamakla beraber, köyümüzün de yer aldığı İspir-Pazaryolu-Erzurum eksenindeki yerleşimin M.Ö. başladığı sanılmaktadır.

Bölgedeki ilk Müslüman yerleşimi, 662’de Emevî Hükümdarı I. Muaviye’nin Erzurum’u fethederek Bayburt İspir ve Pazaryolu’nu Emevî hükümdarlığı sınırları içerisine katmasıyla başlamıştır.

949-1048 yılları arasında tekrar Bizans denetimine giren bölge, Selçuklu ordusunun 1048’deki zaferi ile Türlerin Anadolu’da fethettikleri ve yerleştikleri ilk yerleşim yerlerinden biri olmuştur. Cevizlidere köyünün de içinde yer aldığı Pazaryolu ve çevresindeki Türk yerleşimi ve egemenliği 1514 Çaldıran zaferi ile Osmanlılık ile taçlanmıştır.

Cevizlidere köyünün ilk kuruluşunun Çaldıran zaferinden hemen sonraki dönemlere denk geldiğine dair rivayetler daha gerçekçi gibi görünmektedir. Kesin olan bir şey varsa oda köyün tarihin 300 yıl öncesine kadar götürülebildiğidir.

Kurtuluş savaşı yıllarında, özellikle 1917 ve 1918’de, Ermenilerin de katıldığı Rus cephelerine karşı verilen kıyasıya savaşta bölge insanının gösterdiği mücadele ve direnç düşmanın Türk topraklarından defedilmesinde büyük öneme sahiptir.

Coğrafi Yapısı, İklimi ve Bitki Örtüsü:

Coğrafi olarak Türkiye’nin kuzeydoğusu olarak tabir edilebilecek bir noktada yer alan Cevizlidere köyü, Doğu Anadolu Bölgesi ile Karadeniz Bölgesi’nin kesişimi sayılacak bir noktadadır. Karataş, Cennetpınarı, Sadaka ve Çaydere köyleriyle komşudur ve 2500 metrenin üzerinde bir yükseltiye sahiptir. Arazi oldukça engebelidir.

Köyümüz karasal iklimin etkisi altındadır. Klasik tabiriyle yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk ve kar yağışlı geçer. Her iki baharda da kısa süreli yağmur geçişleri görülür.

Karasal iklimin de etkisiyle nispeten bitki örtüsü zayıf bozkırlara sahiptir. Dere yatakları ve küçük su kaynaklarındaki ağaç öbeklerinin aksine geniş topraklar otlaklarla kaplıdır.

Ekonomik Durum:

Başlıca geçim kaynakları; tarım, hayvancılık ve arıcılık olmakla birlikte azalan köy nüfusu sebebiyle bir dönem klasik gurbet hayatı etkili olmuştur. Bunu büyük şehirlere yerleşme izlemiştir. Sonuç itibariyle kente yerleşen köylülerimiz, farklı sektörlerde değişik boyutlarda ekonomik kazanımlar elde etmişlerdir. Köyü, kentlerdeki kolları beslemektedir demek yanlış olmaz.
Şimdilik bu yüzeysel tanıtım ve açıklamalarla yetiniyoruz. Detaylı bilgileri sonraki yazılarımızda peyderpey paylaşmaya devam edeceğiz.

Kaynaklar:

- http://www.pazaryolu.gov.tr/
- Wikipedi
- Harita,
http://www.pazaryolu.gov.tr/ den alınmıştır.

20 Mayıs 2008 Salı

Merhaba

Erzurum ilinin Pazaryolu ilçesine bağlı Cevizlidere köyünün blog sayfası, 20.05.2008 Salı günü itibariyle açılmıştır.

Yaklaşık yedi ay önce açtığım kişisel blog sayfamla başlayan blog yolculuğuna, doğup büyüdüğüm köyüme adadığım blog sayfasıyla farklı bir ivme kazandırıyorum. Bu arada kişisel bloguma da yazmaya devam edeceğim.

Cevizlidere köyümüz için oluşturduğum blog sayfasında; köyün tarihi, kültürü, yemekleri ve yer yer bu yemeklerin tarifleri :) gelenek ve görenekleri; gurbetteki Cevizlidereliler (kim, nerede ne yapıyor?), köyümüzün sözlüğü gibi değişik bilgilere yer vermeyi düşünüyorum.

Bu anlamda tüm Cevizlidereliler'den gereken yardım ve ilgiyi göreceğimden şüphem yok. Şimdilik sadece benim editörlüğümde devam edecek olan bu blog sayfasını ileride, editoryal anlamda başkalarının da katkılarına açabilirim.

Görüşmek dileğiyle…